Nám da không làm ảnh hưởng đến thể chất nhưng nó khiến bạn cảm thấy tự ti về ngoại hình.
Nám da là gì?
Nám da hay còn gọi là chloasma hoặc “mặt nạ thai kỳ”, là tình trạng rối loạn sắc tố phổ biến gây ra các mảng màu nâu hoặc xám trên bề mặt da.
Theo Viện Da liễu Hoa Kỳ, chỉ 10% tổng số trường hợp bị nám da xảy ra ở nam giới. Phụ nữ có nước da sẫm màu và đang mang thai có nguy cơ bị nám cao hơn.
Các triệu chứng của nám da
Triệu chứng chính của nám da là sự phát triển của các mảng da đổi màu. Mặc dù, tình trạng này không gây ra bất kỳ triệu chứng thể chất nào khác nhưng một số người cảm thấy sự xuất hiện của các mảng này gây khó chịu.
Khu vực xuất hiện nám da phổ biến nhất là mặt. Nó có thể xuất hiện ở cả hai bên của khuôn mặt. Các vị trí bao gồm môi trên, sống mũi, má, cằm và trán.
Các vùng da khác trên cơ thể thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng có thể bị nám. Một số người có thể xuất hiện các mảng nám ở cánh tay, cổ và vai.
Tăng sắc tố melanin - Nguyên nhân chính gây ra nám da
Melanin là gì?
Melanin là một sắc tố da tự nhiên được sản sinh do các tế bào hắc tố phía dưới da. Nó tồn tại ở cả người và động vật, quyết định đến màu tóc, màu da và màu mắt.
Có 3 loại melanin cơ bản, bao gồm: Eumelanin, Pheomelanin và Neuromelanin. Trong đó, eumelanin chịu trách nhiệm điều chỉnh màu tóc, màu mắt và màu da.
Nghiên cứu đã chỉ rằng, melanin có khả năng bảo vệ da khỏi tia UV, giúp ngăn chặn các nguy cơ dẫn đến ung thư da. Cụ thể, các nghiên cứu đã chỉ ra, tỷ lệ mắc ung thư da của những người có làn da sẫm màu thấp hơn ở so với người da trắng.
Nám da sinh ra do đâu?
Melanin là một chất hấp thụ ánh sáng hiệu quả, các sắc tố có thể tiêu hủy hơn 99% tia UV mà da hấp thụ. Với đặc tính này, melanin chịu trách nhiệm bảo vệ tế bào da khỏi tác hại của bức xạ UVB, giảm tình trạng ung thư da do melanoma ác tính.
Tuy nhiên, khi bạn tiếp xúc nhiều hơn với ánh nắng mặt trời, cơ thể sẽ tạo ra nhiều hắc tố melanin để bảo vệ cơ thể khỏi ánh nắng mặt trời có hại. Khi Melanin sinh ra càng nhiều và hoạt động mạnh trong thời gian dài, da của bạn có thể xuất hiện các mảng nám, vết sậm màu.
Một số yếu tố nguy cơ có thể gây nám da
Nguyên nhân chính gây nám da là do hàm lượng hắc tố melanin tồn tại nhiều và hoạt động mạnh dưới da. Ngoài ra, vẫn còn một số yếu tố nguy cơ khác có thể gây nám da.
Thay đổi nội tiết tố khi mang thai
Khi nám da xuất hiện trong thời kỳ mang thai, nó còn được gọi là chloasma, hay “mặt nạ của thai kỳ”. Phụ nữ mang thai bị tăng nồng độ nội tiết tố như estrogen, progesterone và hormone kích thích tế bào hắc tố (MSH) trong 3 tháng cuối của thai kỳ, khiến da xuất hiện các vết nám.
Di truyền
Yếu tố di truyền cũng là một yếu tố chính gây ra tình trạng nám da. Có khoảng 33% - 50% người bị nám da cho biết, tiền sử gia đình bị nám da. Phụ nữ có loại da nâu sáng đang sống ở những vùng có ánh nắng mặt trời gay gắt đặc biệt dễ mắc phải tình trạng này.
Sử dụng các loại thuốc điều trị bệnh
Theo các chuyên gia, các vết nám có thể được hình thành bởi một số loại thuốc như thuốc tránh thai, liệu pháp thay thế hormone (HRT và Progesterone), thuốc chống động kinh.
Thuốc chống co giật
Thuốc ngăn bạn lên cơn co giật có thể là nguyên nhân gây ra nám da. Một ví dụ về thuốc chống động kinh là Clobazam (Onfi®).
Ngoài tăng sắc tố melanin, vẫn còn một số yếu tố tiềm ẩn gây nám da..
Liệu pháp tránh thai
Nếu bạn đang sử dụng viên uống tránh thai có chứa estrogen và progesterone, bạn cũng có nguy cơ bị nám da. Điều này xảy ra là do sự thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể. Ngoài ra, việc sử dụng Diethylstilbestrol - Một dạng tổng hợp (nhân tạo) của hormone estrogen cũng là nguyên nhân khiến bề mặt da xuất hiện các vết nám.
Thuốc độc quang
Thuốc độc quang là loại thuốc khiến bạn trở nên nhạy cảm với ánh sáng mặt trời. Chúng bao gồm một số thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc lợi tiểu, retinoids, thuốc hạ đường huyết, thuốc chống loạn thần và một số loại thuốc khác.
Suy tuyến giáp
Tỷ lệ nám da cũng tăng lên ở những bệnh nhân mắc bệnh tuyến giáp. Tuyến giáp trong cơ thể hoạt động kém sẽ gây ra rối loạn nội tiết và chuyển hóa. Từ đó, hình thành các vết nám da cùng một số bệnh lý khác.
Ánh nắng mặt trời
Ánh nắng mặt trời được coi là yếu tố quan trọng trong việc hình thành nám da, đặc biệt là ở những người có yếu tố di truyền đối với tình trạng này. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể gây ra nám da vì tia cực tím ảnh hưởng đến các tế bào kiểm soát sắc tố (tế bào hắc tố).
Các nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng nám da thường phát triển mạnh vào những tháng mùa hè, khi ánh nắng mặt trời gay gắt nhất. Vào mùa đông, các sắc tố ở da nám có xu hướng thoái lui.
Sử dụng thiết bị điện tử
Có thể bạn không tin nhưng nám da có thể được hình thành do ánh đèn LED từ các thiết bị điện tử như tivi, máy tính, điện thoại di động và máy tính bảng.
Cách chăm sóc da
Chăm sóc da không đúng cách cũng chính là nguyên nhân tiềm ẩn gây ra tính trạng nám da. Trong đó, một số loại mỹ phẩm có thể gây ra phản ứng độc hại quang học hoặc gây kích ứng khiến tình trạng nám da trở nên tồi tệ hơn.
Căng thẳng
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng cho rằng, việc sản xuất quá mức hormone kích thích tế bào hắc tố (MSH) do căng thẳng cũng có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng nám da.
Làm thế nào để chẩn đoán nám da?
Hầu hết các trường hợp nám da đều dễ chẩn đoán khi khám bằng mắt thường. Tuy nhiên, nám da có thể giống với các tình trạng da khác nên bác sĩ da liễu có thể lấy sinh thiết nhỏ trong lần thăm khám ban đầu để kiểm tra trong phòng thí nghiệm.
Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể sử dụng đèn Wood để xem xét da kỹ hơn. Đây là một loại ánh sáng đặc biệt dành cho làn dan. Nó cho phép chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn kiểm tra nhiễm trùng do vi khuẩn và nấm và xác định mức độ ảnh hưởng của nám da.
Những cách trị nám da tự nhiên và hiệu quả
Nếu nám da xuất hiện do những thay đổi nội tiết tố hoặc trong khi uống thuốc tránh thai, tình trạng nám da sẽ thuyên giảm sau khi sinh hoặc khi bạn ngừng uống thuốc.
Nếu nám da của bạn xuất hiện do những nguyên nhân còn lại, tình trạng này có thể tồn tại trong nhiều năm, thậm chí là cả đời. Nếu vết nám không mờ đi theo thời gian, bạn có thể tìm cách điều trị để loại bỏ hoặc làm mờ chúng.
Sử dụng thuốc trị nám theo đơn của bác sĩ
Nếu lựa chọn các trị nám da bằng thuốc, bạn nên tham khảo và xin ý kiến từ bác sĩ để có sự lựa chọn phù hợp. Phía dưới đây là các loại thuốc trị nám da mà bác sĩ có thể kê đơn cho bạn.
Hydroquinone
Hydroquinone có sẵn dưới dạng kem dưỡng da, kem hoặc gel. Hydroquinone hoạt động bằng cách làm sáng màu của các mảng da.
Corticosteroid và Tretinoin
Corticosteroid và tretinoin có ở dạng kem, sữa dưỡng da hoặc gel. Cả corticosteroid và tretinoin đều có thể giúp làm sáng màu các mảng nám.
Kem kết hợp
Trong một số trường hợp, bác sĩ da liễu có thể chỉ định các loại kem kết hợp có thể chứa hydroquinone, corticosteroid và tretinoin.
Sử dụng thuốc bôi hoặc mài da, điều trị bằng laser có thể làm lớp da của bạn mỏng hơn.
Thuốc bôi bổ sung
Ngoài hoặc thay vì các loại kem thuốc khác, bác sĩ da liễu cũng có thể kê đơn axit azelaic hoặc axit kojic. Các axit này có tác dụng làm sáng các vùng da tối màu.
Trong trường hợp các loại thuốc bôi không mang lại tác dụng, bác sĩ da liễu sẽ đưa ra những phương pháp chữa trị khác như sử dụng phương pháp lột da bằng hóa chất, mài da và mài da siêu nhỏ. Các phương pháp điều trị này loại bỏ các lớp da trên cùng và có thể giúp làm sáng các mảng tối.
Thay đổi cách chăm sóc da
Thoa kem chống nắng
Thoa kem chống nắng chính là cách để bảo vệ làn da khỏi tia cực tím của mặt trời. Khi lựa chọn kem chống nắng, bạn đừng nên bỏ qua chỉ số SPF của kem nhé! Dưới đây là một vài gợi ý của TVBUY về lựa chọn kem chống nắng dành cho bạn.
SPF 15 - SPF 20
SPF 15 - SPF 20 là chỉ số kem chống nắng an toàn cho da. Tuy nhiên, loại kem chống nắng này có chỉ số này chỉ thích hợp với những ngày nắng nhẹ.
SPF 30 hoặc cao hơn
Nếu bạn tham gia các hoạt động ngoài trời trong thời gian dài, bạn nên sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF 30 trở lên. Với chỉ số này, kem chống nắng có thể bảo vệ làn da của bạn khỏi 93% tia cực tím.
Chống nước
Với các hoạt động như bơi lội và tập thể dục cường độ cao, bạn nên sử dụng các loại kem chống nắng chống nước. Kem chống nắng có khả năng chống nước có thể bảo vệ da từ 40 - 80 phút trong nước.
Vệ sinh da đúng cách
Vệ sinh da đúng cách là một cách để bạn tăng cường sự khỏe mạnh cho da. Nếu da khỏe mạnh các yếu tố gây nám sẽ khó tác động đến da. Tuy nhiên, khi da bị yếu các yếu tố tiềm ẩn có thể phát triển mạnh hơn.
Bảo vệ da khỏi tia nắng mặt trời
Ngoài việc sử dụng kem chống nắng, bạn cũng cần có những thao tác khác để bảo vệ làn da. Tốt hơn hết, hãy hạn chế ra nắng khi không cần thiết hoặc mặc quần áo bảo hộ nếu phải di chuyển, hoạt động ngoài nắng trong thời gian dài.
5 cách điều trị nám da bằng các liệu pháp tự nhiên
Ngoài việc sử dụng thuốc hoặc thực hiện các biện pháp mạnh để điều trị theo chỉ định của bác sĩ, bạn còn có thể tự điều trị nám da ngay tại nhà bằng các loại thực phẩm tự nhiên.
Trị nám da bằng đậu nành (đỗ tương)
Đậu nành nguyên chất có khả năng cân bằng độ ẩm cần thiết cho da, làm da trắng sáng, mịn màng. Sữa đậu nành hay mặt nạ đậu nành đều có khả năng giúp bạn trị nám hiệu quả, ngăn ngừa sự lão hóa da và giúp da luôn khỏe mạnh.
Cách 1
- Bước 1: Rửa sạch mặt bằng sữa rửa mặt và chuẩn bị 1 chiếc khăn mỏng.
- Bước 2: Thấm chiếc khăn mỏng vào sữa đậu nành nguyên chất và đắp lên mặt.
- Bước 3: Massage nhẹ nhàng khuôn mặt, đặc biệt là những vùng da bị nám.
- Bước 4: Thư giãn trong vòng 15 phút và rửa lại bằng nước ấm.
Cách 2
- Bước 1: Xay đậu nành, tách riêng phần nước và phần bã.
- Bước 2: Trộn phần bã với 1 thìa nước cốt chanh, khuấy đều để dưỡng chất tan đều vào nhau.
- Bước 3: Làm sạch làn da bằng sữa rửa mặt.
- Bước 4: Đắp mặt nạ vừa tạo được lên mặt kết hợp massage nhẹ nhàng để dưỡng chất thẩm thấu vào làn da.
- Bước 5: Rửa lại bằng nước ấm sau 15 phút đắp mặt nạ.
Các cách trị nám tự nhiên sẽ mang lại hiệu quả về lâu dài cho làn da.
Trị nám da bằng giấm táo
Sử dụng giấm táo là cách điều trị nám tại nhà phổ biến. Giấm táo có nhiều đặc tính có lợi cho sức khỏe bao gồm kháng khuẩn và chống oxy hóa. Đặc biệt, trong giấm táo còn chứa các axit axetic khả năng làm sáng và cải thiện màu da.
Cách thực hiện:
- Bước 1: Pha loãng giấm táo với nước sạch theo tỷ lệ 1:1.
- Bước 2: Tẩy tế bào chết và rửa mặt bằng sữa rửa mặt.
- Bước 3: Bôi hỗn hợp vừa pha loãng lên các vùng da bị nám và để trong 2 - 3 phút.
- Bước 4: Rửa lại mặt bằng nước ấm và lau khô bằng khăn sạch.
Thực hiện phương pháp trị nám da bằng giấm táo 2 lần mỗi ngày và 3 - 4 ngày mỗi tuần để nhanh chóng thấy được hiệu quả bạn nhé!
Trị nám da bằng nước trà đen
Một nghiên cứu trên động vật được công bố vào năm 2011 cho thấy nước trà đen có khả năng làm sáng các vết thâm trên chuột lang. Nếu bạn đều đặn sử dụng nước trà đen trong vòng vài tuần, làn da của bạn sẽ có sự cải thiện.
Cách thực hiện:
- Bước 1: Thêm 1 thìa lá trà đen vào cốc nước cất. Đun sôi trong 2 giờ, sau đó tách riêng nước và lá trà.
- Bước 2: Nhúng bông gòn vào nước trà và thoa lên vùng da bị tăng sắc tố.
- Bước 3: Để yên trong vòng 4 - 5 phút rồi rửa lại mặt bằng nước sạch.
Đối với cách trị nám bằng trà đen, bạn cần thực hiện mỗi ngày 2 lần, 6 ngày/tuần và lặp lại trong vòng 1 tháng thì mới có thể thấy sự biến đổi của làn da.
Trị nám da bằng hạt hạnh nhân
Hạnh nhân có chứa chất chống oxy hóa bảo vệ da khỏi bị hư hại, axit omega-3 làm cho làn da rạng rỡ và magiê giúp chống lại tác động xấu của hormone căng thẳng. Đây cũng chính là những dưỡng chất giúp cho vết nám nhanh biến mất trên da của bạn.
Cách thực hiện:
- Bước 1: Nghiền hạnh nhân thành bột mịn sau khi đã ngâm trong nước từ 7 - 8 tiếng.
- Bước 2: Thêm vào bột hạnh nhân 1 muỗng cà phê mật ong, 1 muỗng cà phê nước chanh và 2 muỗng canh sữa tươi không đường.
- Bước 3: Rửa mặt bằng sữa rửa mặt.
- Bước 4: Đắp hỗn hợp vừa tạo được lên vùng da bị nám và thư giãn đầu óc.
- Bước 5: Rửa mặt thật sạch bằng nước lạnh.
Cách chữa trị bằng các loại thực phẩm tự nhiên không đem lại hiệu quả nhanh chóng nhưng công dụng lại rất lâu dài về sau. Vì vậy, bạn cần kiên trì thực hiện trong thời gian dài để đạt được hiệu quả.
Trị nám da bằng đậu lăng đỏ
Mặt nạ được làm từ đậu lăng đỏ được sử dụng như một phương pháp điều trị nám da phổ biến ở phương Tây. Trong đậu lăng đỏ rất giàu chất chống oxy hóa được biết là tốt cho da.
Cách thực hiện:
- Bước 1: Ngâm 50g đậu lăng đỏ trong nước (để qua đêm).
- Bước 2: Sử dụng máy xay sinh tố hoặc máy xay thực phẩm để tạo hỗn hợp nhuyễn.
- Bước 3: Tẩy tế bào chế và rửa mặt bằng sữa rửa mặt.
- Bước 4: Thoa đều hỗn hợp lên mặt và giữ nguyên trong 20 phút.
- Bước 5: Rửa sạch bằng nước lạnh và lau khô da bằng khăn.
Đối với các cách trị nám tại nhà, bạn nên kiên trì thực hiện thường xuyên. Ít nhất là 2 lần mỗi ngày và 3 - 4 ngày trong 1 tuần.
Đánh bay nám lấy lại vẻ đẹp của làn da
Nám da gây ra các mảng sẫm màu hình thành trên da, thường là trên mặt. Mặc dù những thay đổi trên da này là vô hại nhưng nó sẽ khiến bạn trở nên tự ti và mặc cảm vì ngoại hình của mình.
Nếu nám da xuất hiện do thay đổi nội tiết tố khi mang thai hoặc do sử dụng thuốc, tình trạng này sẽ biến mất sau khi sinh hoặc ngừng uống thuốc. Nếu nám da do các nguyên nhân khác, bạn phải điều trị nếu không các vết nám có thể tồn tại trên da vĩnh viễn.
Các phương pháp điều trị hóa học bằng thuốc hoặc công nghệ như mài da có thể khiến da bạn mỏng hơn. Khi đó, bạn có thể lựa chọn chữa trị bằng các loại thực phẩm tự nhiên. Hãy kiên trì thực hiện mỗi ngày để có làn da trẻ khỏe và đẹp như thời còn xuân bạn nhé!
