Sụn tăng trưởng là gì?
Sụn tăng trưởng là một bộ phận được phát triển trong quá trình tăng trưởng cơ bản của xương và sụn. Trong cơ thể người, sụn thường xuất hiện tại các đầu xương và đóng vai trò quan trọng hỗ trợ bảo vệ các đầu xương này. Quá trình sụn tăng trưởng xảy ra chủ yếu ở giai đoạn phát triển tự nhiên của trẻ em và thanh thiếu niên, thông thường dưới 20 tuổi. Sự phát triển của sụn thường liên quan đến sự chia tách và nhân đôi của tế bào sụn, tạo ra một lớp sụn mới. Dần dần, các tế bào sụn này sẽ trải qua quá trình chuyển hóa thành tế bào xương, làm tăng chiều dài của xương.
Mối quan hệ giữa sụn tăng trưởng và sự phát triển chiều cao?
Sự phát triển về chiều cao liên quan mật thiết đến quá trình hoạt động của các sụn tăng trưởng trong cơ thể. Thông thường, sụn mở/hoạt động từ khi còn là bào thai đến khi kết thúc phát triển chiều cao ở độ tuổi khoảng 18 - 20 tuổi. Quá trình hoạt động này diễn ra tại các đầu xương, nơi mà tế bào sụn được hình thành và sau đó chuyển hóa thành tế bào xương.
Các tế bào xương mới được tạo ra sẽ góp phần vào chiều dài của xương, đồng nghĩa tăng chiều cao tự nhiên. Khi cơ thể đạt đến mức chiều cao tối đa và kết thúc giai đoạn phát triển, quá trình tăng trưởng của sụn sẽ giảm đi và cuối cùng dẫn đến sự ngừng phát triển chiều cao.
Sụn tăng trưởng đóng lại năm bao nhiêu tuổi?
Tùy vào cơ địa, chế độ chăm sóc về dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ, lối sống… mà thời điểm đóng sụn tăng trưởng sẽ khác nhau ở mỗi người. Sụn tăng trưởng đóng có nghĩa quá trình hoạt động của sụn đã ngừng lại, báo hiệu ngừng tăng chiều dài xương, đồng nghĩa kết thúc tăng chiều cao. Thông thường, 18 - 20 tuổi là thời điểm sụn tăng trưởng đóng lại, một số có thể kết thúc sớm hơn hoặc muộn hơn do phương pháp chăm sóc sức khỏe trong thời gian dài.
Sụn được tạo ra theo thời gian hình thành tế bào xương mới
Nếu bạn muốn xác định sụn tăng trưởng còn mở hay đã đóng, bạn có thể thực hiện kiểm tra bằng cách chụp X-Quang các vị trí đầu xương như đầu gối, khuỷu tay, cổ chân… Thông qua phim chụp X-Quang, chuyên gia y tế sẽ giúp bạn xác định tình trạng còn mở hay đã đóng của sụn tăng trưởng. Một số dấu hiệu bên ngoài cơ thể cũng có thể giúp bạn dự đoán phần nào. Cụ thể nếu có những biểu hiện sau đây, rất có khả năng sụn tăng trưởng của bạn đã ngừng hoạt động:
-
Chiều cao không tăng thêm khoảng 6 tháng gần đây.
-
Hệ thống lông trên toàn bộ cơ thể đã phát triển hoàn thiện.
-
Size giày không thay đổi, kích cỡ chân không tăng thêm cả về chiều ngang và chiều dài.
-
Đối với nữ giới, kinh nguyệt đã bắt đầu vào chu kỳ đều đặn hàng tháng.
Những yếu tố kích thích sụn tăng trưởng phát triển hiệu quả
Nội tiết tố tăng trưởng
Một số loại nội tiết tố như nội tiết tố tăng trưởng, nội tiết tố như insulin, thyroid đóng vai trò quan trọng kích thích sự phát triển ở sụn tăng trưởng. Trong đó, nội tiết tố tăng trưởng được sản xuất nhiều trong giai đoạn trẻ em và thanh thiếu niên. Đó cũng là lý do chiều cao chỉ tăng thêm trong thời gian khoảng 18 - 20 năm đầu đời, khi sụn tăng trưởng còn khả năng phát triển tự nhiên.
Dinh dưỡng
Các chất dinh dưỡng như canxi, phốt pho, magie, vitamin K, protein, vitamin D đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển xương và sụn. Trong đó, sụn chủ yếu được tạo ra từ protein, còn canxi tham gia hình thành xương và duy trì sức mạnh xương. Dinh dưỡng cũng là yếu tố quan trọng nhất quyết định khả năng phát triển tự nhiên của chiều cao trẻ em và thanh thiếu niên.
Ăn uống đủ chất và lành mạnh giúp sụn được nuôi dưỡng tốt và phát triển hết tiềm năng
Nếu muốn sụn tăng trưởng hoạt động mạnh mẽ, hãy đầu tư vào bữa ăn hằng ngày sao cho đủ các nhóm chất với hàm lượng đúng nhu cầu khuyến nghị. Trong đó, bạn có thể chia nhỏ bữa ăn thành 3 bữa chính, thêm khoảng 1 - 2 bữa phụ trong ngày để giảm bớt tình trạng tích tụ calo nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ dưỡng chất. Các thực phẩm tốt cho chiều cao có thể kể đến: Cá, trứng, thịt nạc, rau lá xanh, sữa, sữa chua, ngũ cốc, các loại hạt và đậu…
Vận động
Các hoạt động thể chất, đặc biệt là những hoạt động chịu tải trọng, như chạy bộ, nhảy dây, đạp xe, aerobic và các môn thể thao như bóng rổ, bơi lội, cầu lông, có thể kích thích sự phát triển của sụn. Hoạt động này tạo ra áp lực và kích thích quá trình sản xuất sụn mới. Sụn càng hình thành nhiều, càng phát triển mạnh mẽ thì chiều dài xương càng tăng nhanh. Bạn có thể lựa chọn hình thức vận động phù hợp với sở thích cũng như khả năng.
Lưu ý khi vận động giúp nâng cao khả năng hoạt động của sụn tăng trưởng ở lứa tuổi thanh thiếu niên và trẻ em như sau:
-
Tránh bắt đầu ngay từ mức độ cao và tăng cường độ dần dần. Điều này giúp cơ thể thích ứng và tránh tình trạng quá tải, đặc biệt là ở những người trẻ đang trong giai đoạn phát triển.
-
Nếu bạn có bất kỳ vấn đề hoặc lo ngại nào về sức khỏe xương và sụn, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Họ có thể đưa ra lời khuyên cụ thể dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể của bạn.
-
Lựa chọn bài tập phù hợp và có sự kết hợp nhằm kích thích phát triển toàn diện toàn bộ sụn tăng trưởng trong cơ thể.
-
Khởi động trước khi tập luyện dù bạn thực hiện bất kỳ bài tập nào.
-
Duy trì tập luyện mỗi ngày hoặc tối thiểu là 3 - 5 ngày/tuần, mỗi ngày nên tập ít nhất 30 - 45 phút.
Tập đúng kỹ thuật và tuân thủ các quy định vận động để có hiệu suất cao
Giấc ngủ
Giấc ngủ đảm bảo được thời lượng cũng như chất lượng tạo điều kiện cho nội tiết tố tăng trưởng được sản sinh nhiều hơn, đặc biệt trong giai đoạn giấc ngủ sâu. Lúc này, cơ thể chúng ta cũng được phục hồi sau một ngày hoạt động, xương khớp được thư giãn tạo điều kiện cho sụn tăng trưởng hoạt động mạnh mẽ.
Những bài tập giúp kích thích sụn tăng trưởng phát triển hiệu quả
Đạp xe
Đạp xe là một hoạt động tốt để cung cấp áp lực đều lên các khớp và kích thích sự phát triển của sụn. Đạp xe cũng tác động tích cực lên hệ cơ xương ở chân như bắp chân, đầu gối, gân khoeo, cẳng chân, cơ hông, giúp đôi chân hoạt động mạnh mẽ và kéo dài. Các sụn tăng trưởng ở cổ chân, mắt cá chân, đầu gối, xương chậu… sẽ được kích thích phát triển sau thời gian tập đạp xe. Nếu bạn muốn có đôi chân dài, chiều cao lý tưởng, hãy tập đạp xe mỗi ngày nhé.
Aerobic
Hoạt động aerobic tăng cường lưu lượng máu đến các khu vực đầu xương - nơi có sụn tăng trưởng hoạt động. Điều này đảm bảo rằng các tế bào sụn nhận được đủ dưỡng chất để phát triển. Tập aerobic cũng tạo ra các áp lực nhất định kích thích tế bào sụn và tạo điều kiện cho sự phát triển và tái tạo của chúng. Ngoài ra, hoạt động aerobic thường xuyên giúp kích thích sản xuất nội tiết tố tăng trưởng, đặc biệt là ở thanh thiếu niên trong giai đoạn phát triển, tạo điều kiện phát triển sụn hết tiềm năng.
Tập aerobic vừa tốt cho cơ thể, vừa tốt cho tâm trạng
Nhảy dây
Nhảy dây giúp giải phóng cơ từ đó săn chắc các cơ và tác động tích cực đến hoạt động của sụn tăng trưởng. Nhảy dây cũng là hoạt động thể chất giúp người tập đốt cháy calo tối ưu với cường độ tập vừa phải, với khoảng 10 calo được tiêu hao trong 1 phút nhảy dây. Tùy thuộc vào chiều cao hiện tại mà bạn lựa chọn độ dài dây phù hợp, mang giày khi nhảy, tập trên bề mặt phẳng để tránh tạo áp lực không tốt lên bàn chân.
Bơi lội
Bơi lội thực chất giúp giảm áp lực lên các khớp, nhưng vẫn tăng cường sức mạnh cơ bắp và có thể hỗ trợ sự phát triển của sụn. Lực cản dưới nước giúp cho cơ thể tạo ra những hoạt động lực mạnh mẽ hơn để di chuyển dễ dàng. Bơi lội thường xuyên giúp săn chắc các cơ, giảm cân và tăng chiều dài cơ thể nhanh chóng. Đây cũng là kỹ năng sống thiết yếu mà bất kỳ ai cũng cần
Yoga và Pilates
Các bài tập linh hoạt từ Yoga và Pilates có thể cung cấp sự kéo căng và uốn cong, giúp tăng cường khả năng linh hoạt và chịu tải trọng của cơ bắp và sụn. Yoga và Pilates cũng mang đến hiệu quả kéo dài các xương, rèn luyện sự dẻo dai của cơ thể, giảm mỡ thừa, tăng khả năng phối hợp các bộ phận cơ thể. Bạn có thể thực hiện các bài tập Yoga và Pilates cơ bản ngay tại nhà và vào bất kỳ thời gian nào trong ngày như buổi sáng, buổi trưa, xế chiều và trước khi đi ngủ.
Chạy bộ
Chạy nhanh hoặc chạy xa có thể tạo ra áp lực và kích thích sự phát triển của sụn. Do đó, chạy bền và chạy nước rút là 2 kiểu chạy được khuyến khích cho trẻ em và thanh thiếu niên nhằm thúc đẩy tăng chiều dài xương tốt hơn. Chạy bộ cũng là hoạt động thể chất giúp nâng cao sức khỏe, dễ thực hiện nên được duy trì mỗi ngày. Bạn có thể chạy bộ vào buổi sáng sớm hoặc xế chiều, tập ngoài trời hoặc trên máy tập đều có hiệu quả tương tự.
Chạy bộ mang đến nhiều lợi ích sức khỏe và duy trì cơ xương khớp khỏe mạnh
Chăm sóc sụn tăng trưởng đồng nghĩa là áp dụng các phương pháp thúc đẩy chiều cao phát triển, nhất là ở độ tuổi trẻ em và thanh thiếu niên. Hiểu rõ về hoạt động của sụn tăng trưởng giúp bạn có cách khoa học để chăm sóc sụn tốt hơn, tăng tốc chiều cao nhanh chóng hơn. Hãy thử áp dụng các bài tập mà chúng tôi vừa chia sẻ, đồng thời đảm bảo các yếu tố tác động để có cơ hội cao hết tiềm năng nhé.
TVBuy
